Fez zazwyczaj kojarzy się z charakterystycznym dla krajów muzułmańskich nakryciem głowy w kształcie ściętego stożka. Zwykle wykonane były z bordowego filcu i ozdobione czarnym frędzlem. Jednak to nie jest jedynie rozwinięcie tego hasła.
Fez, jako nakrycie głowy swój początek wziął od miasta Fez, w północnym Maroku. Ten miejski ośrodek w 2014 roku liczył sobie ponad milion mieszkańców.
Swoje początki miał jednak już wiele lat temu.
Historia miasta
Według przekazów i źródeł historycznych miasto zostało założone w VIII wieku naszej ery. Początkowo była to mała miejscowość, jednak w następnym stuleciu znacznie się rozwinęła. Powodem szybkiego rozwoju było ustanowienie w tym miejscu pierwszej stolicy Maroka w 807 roku. Wraz z tym wydarzeniem miasto zyskało na znaczeniu, tak bardzo, że powstał tu jeden z najstarszych – o ile nie najstarszy – działający uniwersytetów na świecie, mieszczący się w meczecie Al-Kawawijjin.
W późniejszej historii miasto kilkukrotnie podupadło i znów zyskało na znaczeniu, głównie przez wzgląd, że co najmniej trzy razy był ponownie stolicą Maroka. Sytuacja ustabilizowała się w okresie rządów kolonialnych Francuzów, którzy mimo iż przenieśli stolicę państwa do Rabatu – tak jest do czasów obecnych – to nadal inwestowali w rozwój Fezu.
Fez obecnie
Fez to duży ośrodek miejski, w którym prężnie rozwija się gospodarka i turystyka. Dla muzułmanów to też ważne centrum religijne. Co ciekawe do miast partnerskich Fezu oprócz na przykład Jerozolimy, czy Florencji, należy Kraków.
Co ciekawego można obecnie zwiedzić w dawnym mieście sułtanów?
Grobowce Marynidów
Dynastia Marynidów, to dynastia panujących między XIII, a XV wiekiem sułtanów. Stanowią one obecnie stanowisko archeologiczne na wzgórzach stanowiących przedmieścia Fezu. Można je zobaczyć zarówno z bliska, jak – ale tylko za zgodą odpowiedniego, wykwalifikowanego przewodnika – jak i z niektórych tarasów, czy balkonów budynków miejskich.
Zostały one wybudowane na starszych grobowcach wcześniejszej dynastii Idrysydów z VIII i IX wieku, którzy stanowili założycieli miasta.
Nie są to jednak okazałe ruiny, jednak warto je odwiedzić z kilku powodów. Pierwszym jest niesamowity duch historii, który jest wyczuwalny w okolicach pochówku budowniczych dawnej potęgi miasta. Drugi ważny powód to niesamowity widok, głównie na starą medynę Fezu.
Szary Fez
Stary Fez, stare miasto, czy medyna w Fezie, to te same nazwy dzielnicy miasta – Fas al-Bali. W 1981 roku została ona wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Jest to miejsce, w którym każdy turysta w mieście, powinien się znaleźć choć na kilka godzin.
Trzeba jednak bardzo uważać. Medyna Fezu to istny labirynt wąskich, ciasnych uliczek, przy czym jest ona ogromna.
Jest to największe stare miasto spośród wszystkich arabskich miast budowanych w średniowieczu.
Dlatego często wyróżnia się dwie jej części – Fas al-Bali, czyli zasadniczo prawdziwe stare miasto, najstarszą część miasta i najbardziej zagmatwaną oraz nowszą część – Fes el-Bali, co możemy tłumaczyć, jako Nowy Fez. Przy czym nie należy rozumieć tego jako nowoczesne centrum miasta – nie. To po prostu młodsza część, jednak dalej reprezentująca ciekawą i zmienną historię miasta.
Warto zajrzeć zarówno do Starego Fezu i Nowego Fezu, by zobaczyć tradycyjne stragany i targi, z regionalnymi produktami, słodyczami, przekąskami, owocami i różnymi pamiątkami. Ciekawy jest także Pałac Królewski znajdujący się w Nowym Fezie.
Owe stare miasto to również punkt do dalszego zwiedzania wspaniałości miasta.
Kwartał Andaluzyjski
Dzielnica Andaluzyjska to część Fes el-Bali. Znajduje się tu piękny meczet Andaluzyjski. Nazwa pochodzi od muzułmanów, którzy przenieśli się do Fezu, z Andaluzji, w szczególności z Kordoby. Niestety na dokładniejsze zwiedzenie tego miejsca większośc z nas nie może sobie pozwolić – wstęp do wnętrza mają jedynie muzułmanie.
Nie ogranicza nas to jednak w możliwości podziwiania jego bramy głównej z pięknymi drewnianymi wykończeniami oraz pięknych minaretów, które widać z większej odległości.
Przez boczną bramę można również zerknąć na piękny dziedziniec.
Wielki Meczet
Atrakcją o której już było wspomnienie jest meczet Al-Karawijjin, czyli Wielki Meczet, przy którym w IX wieku powstał uniwersytet. Wyróżnia się z zabudowy miejskiej zielonym dachem i charakterystycznym wysokim minaretem.
Jego nazwa wielki jest jak najbardziej słuszna, gdyż to drugi, największy meczet w całym Maroku. Niestety wejść do niego, czy nawet na sam dziedziniec mogą tylko muzułmanie.
Jednak do zwiedzania została udostępniona XIV wieczna, piękna Medresa Al-Attarin. Jest to część dawnego uniwersytetu, a raczej kampusu, gdzie znajdowały się cele dla uczniów.
Błękitna Brama
Ciekawym punktem Starego Fezu jest Bab Bou Jeloud, czyli Błękitna Brama. Nazwa ta odnosi się do pięknym kafelkowych zdobień, które mają charakterystyczny dla miasta niebieski kolor. Są one jednak tylko po stronie zewnętrznej, gdyż od strony medyny mają zielone zabarwienie.
Brama prowadzi bezpośrednio do Starego Fezu, z jego krzykiem targowym, straganów pełnych pantofli, przypraw, torebek, słodyczy i owoców, ale także od Bramy łatwo dojść do Dzielnicy Andaluzyjskiej z pięknym, wspomnianym wcześniej meczetem.
Park Miejski
Od 2001 roku Fez posiada piękny park miejski, znajdujący się niedaleko starego miasta. Jest to przyjemne miejsce, gdzie można znaleźć chwilę wytchnienia od miejskiego szumu, gwaru i tłoku. W parku znajduje się wiele zielonych roślin, w tym drzewka pomarańczowe, które podczas kwitnienia oszałamiająco kwitną.
Park posiada wiele wytyczonych ścieżek, oraz pięknych rabat. Oczywiście znajduje się również fontanna, przy której można usiąść i chwilowo odpocząć od gorąca. Warto tu przyjść również wieczorem, kiedy wokół sztucznego jeziora zbierają się żurawie.
